Whey Protein là gì?
Đối với các tín đồ của tập luyện cơ bắp luôn luôn có một yếu tố quanh quẩn trong đầu nhiều khi đến mức ám ảnh họ: protein (chất đạm). Protein, nói đúng hơn là các axit amin (amino acid) tạo thành các khối xây dựng cần thiết của cơ thể. Có khoảng 23 axit amin và trong số đó có 9 axit amin thiết yếu (Essential Amino Acids (EAA)) đối với cơ thể con người mà bạn cần phải cung cấp đủ thông qua thức ăn hàng ngày. Tuy vậy, không phải loại protein nào cũng chứa đủ 9 axit amin thiết yếu và một loại thực phẩm có chứa protein có đủ 9 axit amin thiết yếu được gọi là complete protein food. Whey Protein chính là một thực phẩm như vậy.
Whey Protein có từ bao giờ ?
Nhiều người hẳn sẽ bất ngờ vì Whey Protein đã ra đời từ 8000 trước ở thời kì đầu Cách mạng Nông nghiệp của loài người với sự phát triển của việc làm phô mai từ sữa bò. Khi làm phô mai người ta thêm các chất phụ gia (rennet) vào sữa lỏng, việc này khiến phần chất béo và casein đông đặc lại ( còn gọi curds) và phần váng sữa dạng chất lỏng còn lại chính là whey protein.
Ngay từ những năm 540 trước Công Nguyên, Hippocrates, vị bác sĩ đầu tiên của loài người đã dùng whey protein để giúp cải thiện hoạt động thể chất và hệ miễn dịch của người bệnh. Whey Protein được sử dụng qua nhiều thế kỉ với hiệu quả được chứng minh cho đến những năm 1920, các nhà nghiên cứu bắt đầu tìm cách phân tách và cô đặc whey protein từ sữa bò. Trải qua nhiều thử nghiệm về công nghệ, đến năm 1933, việc sản xuất whey protein đã tạo ra bước đột phá và vào những năm 1950, những nhãn hàng đầu tiên đã ra đời. Hai người tiên phong là Irvin Johnson và Bob Hoffman, những cái tên nổi bật trong thời kì sơ khai của tập luyện thể chất, đã tạo ra cuộc cạnh tranh nảy lửa với hai nhãn hiệu bột protein "Johnson’s Hi Protein Food" và "Hi-Proteen" của họ.
Trong cuộc chiến protein này, Irvin Jonhson sau này đổi tên thành Rheo H.Blair đã chiến thắng nhờ việc hợp tác với rất nhiều vận động viên thể hình và ngôi sao Hollywood nổi tiếng lúc đó. Thời kì những năm 1970, Blair's Protein Power dẫn đầu thị trường bên cạnh nhưng nhãn hàng như SuperCal, Zero Carb Protein, Unipro, and Heavyweight Gainer 900.
Cho đến những năm 1980 với sự phổ biến rộng rãi hơn của bộ môn thể hình cùng công nghệ màng lọc tiên tiến đã tạo ra cú hích cực lớn cho sự bùng nổ của các nhãn hàng whey protein cho đến ngày nay.
Nhờ chứa đủ 9 axit amin thiết yếu với liều lượng cao cùng với việc hấp thụ cực nhanh, Whey protein đã trở thành một thực phẩm bổ sung quen thuộc nếu không muốn nói cần thiết cho những người muốn tập luyện xây dựng cơ bắp.
Không chỉ có vậy, với rất nhiều các chất dinh dưỡng khác, Whey Protein còn mang lại những lợi ích sinh học và cả sức khỏe cho những người sử dụng. Đồng thời, whey protein cũng còn là một thực phẩm bổ sung được nghiên cứu nhiều nhất trên thế giới cho thấy những tác dụng như tăng cường sức khỏe thể chất, phát triển cơ bắp, hỗ trợ giảm mỡ và cải thiện các chức năng hệ miễn dịch và cả hệ tiêu hóa....
Ngoài ra, whey protein còn được dùng trong nguyên liệu làm bánh, kem, bơ và nhiều loại thức uống dinh dưỡng khác. Với giá trị tiêu dùng hàng tỷ đô/năm, whey protein hiện tại và cả casein, một loại protein khác có trong sữa, có thể được tách trực tiếp từ protein sữa thay vì đợi quá trình làm phô mai.
Whey Protein gồm những loại nào?
Whey Protein từ một sản phẩm không hòa tan, nhớt và đặc quánh và mùi vị khá tệ hiện nay đã phát triển với vô số các mùi vị và cách kết hợp với các chất dinh dưỡng khác nhau. Whey protein cũng được thêm vào trong các thức uống, chế biến thực phẩm, protein bar hay các dạng thực phẩm thay thế bữa ăn.
Tùy vào mức độ phân tách, whey protein chia ra ba loại sản phẩm chính là whey concentrate, whey isolate và whey hydrolized. Mỗi loại đều có những lợi điểm và yếu tố cần cân nhắc khác nhau. do mức độ chi phí nên whey concentrate là loại whey được dùng phổ biến nhất tuy nhiên xét đến khía cạnh nghiên cứu, whey isolate lại được nghiên cứu nhiều nhất về các tác dụng khác ngoài việc bổ sung chất đạm.
Whey Protein dùng như thế nào?
Whey Protein là thức uống ưa thích của các vận động viên thể hình hay những người yêu thích tập luyện cơ bắp. Cách dùng whey phổ biến nhất là uống 1-2 liều dùng (serving) khoảng 50 - 60g theo hướng dẫn từ nhãn sản phẩm. Việc sử dụng quá nhiều whey có thể khiến bạn bị tiêu chảy, đầy hơi, buồn nôn và cả chuột rút.
Với những người có thực đơn hàng ngày nhiều chất đạm và không bị khuyết thiếu các axit amin thiết yếu hoàn toàn có thể không cần sử dụng đến whey protein. Thêm vào đó, một số người bị dị ứng với sữa thường gặp khó khăn trong việc sử dụng whey concentrate hoặc tất cả các sản phẩm whey protein.
Một điều bạn cũng cần chú ý đến là những thành phần thêm vào whey protein như đường, tinh bột trong một hũ bột whey. Rất nhiều nhãn hàng thêm vào trong sản phẩm whey của họ nhiều đường hoặc các chất làm ngọt, chất điều vị nhân tạo, tinh bột chế biến nhanh không có lợi cho sức khỏe. Đồng thời, có rất nhiều nhãn hàng ghi thông tin không chính xác về thành phần quảng bá ở mặt trước và sau nhãn của sản phẩm.
Thời gian dùng whey protein thường được nhiều người áp dụng là sau khi tập luyện xong để tăng cường hiệu quả xây dựng cơ bắp tuy nhiên theo nhiều nghiên cứu khoa học, bạn không nhất thiết phải làm điều này.
Việc kết hợp whey protein với carb drink hay sữa tươi cũng đã được chứng minh mang lại những lợi ích nhất định cho việc tập luyện và phát triển cơ bắp ở những đối tượng nghiên cứu. Còn trong thực tế, việc sử dụng whey protein cho các mục đích thay đổi hình thể cần nằm trong các chương trình kết hợp tập luyện và dinh dưỡng hợp lí và khoa học.
Điều cuối cùng không thể không nhắc tới là các vấn đề được cảnh báo về việc dùng nhiều whey protein với những người bị bệnh thận. Ở người khỏe mạnh, whey protein rất an toàn để sử dụng nhưng với những người gặp các vấn đề về thận, gan và nội tạng nói chung có thể không được khuyên dùng whey protein nhiều hoặc lạm dụng nó.
Comments