Chúng ta đang dùng whey protein nhiều hơn trà sữa ! Whey protein chiến thắng cả K-Pop ! Thật như vậy. Dù giới "teen girl" mê đắm trà sữa hay K-Pop Fandom có bùng nổ thành cơn bão toàn cầu như thế nào, xét về mặt kinh tế Whey Protein vẫn đang giành chiến thắng tuyệt đối.
Theo hầu hết các báo cáo thống kê và dự đoán thị trường, ngành công nghiệp sản xuất Whey Protein sẽ đạt giá trị 8 tỷ đô la Mỹ trong khoảng thời gian 2020-2027. Dự báo này ở mảng "trà sủi bọt" chỉ là 4 tỷ USD trong khi ngành công nghiệp K-Pop có thể đạt khoảng 5 tỷ USD. Đó là chỉ nói riêng về whey protein, còn nếu xét về cả ngành công nghiệp thực phẩm bổ sung, con số này có thể lên đến 300 tỷ USD.
Nhưng cũng như câu hát của Kelly Clarkson, "Evertything has a dark side !" khi nhắc đến con số lợi nhuận hàng tỷ đô la Mỹ, K-Pop, trà sữa hay cả nền công nghiệp thực phẩm bổ sung đều có chung một điểm: những mặt trái khôn lường. Trong bài viết này, Vincent xin chia sẻ một chút về "Những phần tối của Mặt trăng supplement" để các bạn hiểu rõ trước khi quyết định tống một nắm con nhộng vào miệng.
Supplements có thể còn tệ hơn gà rán KFC
Dù bạn đang dùng những loại whey protein cao cấp nhất, hay các lọ vitamin và chất khoáng, BCAA, Protein-bar được quảng cáo với những tác dụng đầy mê lực, bạn vẫn cần biết rằng đây là những chất được tổng hợp nhân tạo bởi những dây chuyền công nghiệp. Và dù các nhà sản xuất đã rất thành công trong việc gieo vào đầu chúng ta một sự ám thị rằng supplements là một phần khuyết thiếu trong dinh dưỡng hàng ngày, những người tỉnh táo đều biết rằng "supplements" vốn không tự nhiên mà có. Hài hước hơn khi rất nhiều "con buôn khoa học" ngày ngày vẫn rao giảng về sự có hại của thức ăn nhanh và đồ ăn chế biến công nghiệp lại đi giới thiệu cho những người dùng non nớt hàng tá thực phẩm chức năng tới từ thiên nhiên. Sự thật là mức độ "chế biến công nghiệp" của tất cả supplements đều cao hơn rất nhiều lần với hàng tá quá trình phản ứng hóa học có sự tham gia của hàng loại các hợp chất nhân tạo so với những chiếc bánh donuts hay một miếng gà rán trong cửa hàng tiện lợi.
Không khó để kiểm tra điều này khi bạn đọc những khuyến cáo ở phần "Other Ingridents" dưới các hũ whey protein hay multivitamins. Nếu bạn đọc kĩ hơn, bạn sẽ biết rằng sự thực có thể còn "tệ hơn" khi không những được "xào nấu hóa học" qua rất nhiều bước, nhiều loại supplements còn sử dụng chung những cái nồi nấu để chế biến nên chúng. Yeap, sự thực là vậy. Số dây chuyền sản xuất luôn ít hơn rất nhiều so với các nhãn hàng. Bạn nào yêu mến whey protein chắc đều biết đến scandal Rule1 có chứa chất gây ung thư gây hoang mang một thời gian. Khi tất cả được nấu chung một máng, các loại "cám cò" này rất có thể bị lẫn vào các chất không mong muốn.
Một số nhãn hàng tử tế và "có tâm" có thể sẽ ghi dòng khuyến cáo sản phẩm của chúng tôi được sản xuất cùng chung dây chuyền có chứa chất A, chất B hay được dùng để làm sản phẩm XYZ nào đó, nhưng điều này thường bị bỏ qua. Nếu được hỏi supplements có thể chứa steroids hay không, các chuyên gia sẽ nói với bạn rằng, có thể.
Còn như Vincent hay các PT, coach vẫn hay nhắc nhở các bạn về việc chiên xào quá nóng có thể gây biến đổi thành phần thức ăn hay đồ nướng ướp gia vị nhân tạo không nên ăn nhiều, nhiệt độ chế biến của Supplements còn "nóng bỏng" hơn nhiều.
Và cũng giống như đồ ăn chế biến công nghiệp, một đống chất tổng hợp nhân tạo bị biến đổi được trộn lẫn vào với nhau với vô số các chất phụ gia sẽ được cơ thể bạn đón nhận hoàn toàn khác biệt so với thức ăn tự nhiên. Cơ thể con người tiến hóa để có thể chuyển hóa đủ lượng Vitamin cần thiết từ vô số trái cây và rau xanh chúng ta ăn hàng ngày. Nhưng hệ thống của chúng ta sẽ phải làm ra phản ứng thay vì chuyển hóa tự nhiên khi nhận được một hỗn hợp gồm 20mg kẽm, 3mg sắt, 1000mg Canxi, đi cùng với 100 IU Vitamin D và các chất phụ gia có cái tên vô cùng khó đọc.
Trong một trái cam có rất nhiều Vitamin C nhưng trong một viên C sủi không có trái cam nào ! Và dù có nền khoa học cực kì viễn tưởng đủ để lấy tất cả những chất có trong một trái cam nhét vào một viên con nhộng, không cỗ máy nào của loài người có thể tạo ra 1 trái cam mọng nước và thơm ngon như một cây cam nho nhỏ ở góc vườn nhà bạn.
2. Supplements ngày càng được dùng nhiều
Nước Mỹ là một đất nước nghiện thuốc ! Có rất nhiều nhà báo và chuyên gia y tế đã dùng cách ví von này. Có thể bạn chưa biết, vào những năm 1930s, rất nhiều người trẻ Mỹ có thói quen bỏ một viên aspirin vào trong ly coca của mình để có một ngày "get high" đầy sự tăng động và sung sức. Và thói quen uống một viên aspirin với niềm tin vào sức mạnh thần kì của nó vẫn tồn tại ở 29 triệu người Mỹ trong độ tuổi từ 40 -70. Vấn đề sẽ không có gì tuy nhiên việc nước Mỹ trở thành trung tâm của những giấc mơ và biểu tượng về hình thể và sắc đẹp hiện đại đã tạo ra những lầm tưởng về những dược chất/supplement hay bất cứ thứ gì người dân xứ cờ hoa nạp vào cơ thể mình. Và thực tế cơn nghiện supplement của người Mỹ đã trở thành hiện thức khi theo một điều tra của Trung tâm Kiểm soát Dịch bệnh Hoa Kì (CDC) năm 2016, 48,5 phần trăm người Mỹ đã sử dụng ít nhất một loại thuốc theo toa trong 30 ngày khi tiến hành điều tra và 21,7 phần trăm đã sử dụng ba loại thuốc theo toa trở lên.
Như đã nói ở trên, hệ thống cơ thể chúng ta tiến hóa để có thể chuyển hóa các chất dinh dưỡng từ trong thức ăn một cách tự nhiên. Một thực tế khoa học rất đáng kinh ngạc cho chuyện thích nghi này là khi cơ thể bạn không nhận đủ dưỡng chất nào đó, hệ thống của chúng ta sẽ thích nghi bằng cách sử dụng chất đó tiết kiệm hơn và hiệu quả hơn. Nhưng khi bạn nạp các dưỡng chất từ supplement vào, sự sẵn có và thừa mứa của những chất cần thiết sẽ khiến cơ chế tự nhiên của cơ thể bạn yếu đi. Stacking TPBS trở thành một thói quen "kỳ lạ"và tiềm ẩn nhiều nguy cơ.
Giống như một "ông con giời" được bố mẹ cung cấp cho hàng bao tiền để phung phí sẽ lười kiếm tiền, chi tiêu hiệu quả nhưng lại càng phụ thuộc vào việc tiêu tiền hơn, cơ thể chúng ta cũng tương tự như vậy. Càng có sẵn càng bị phụ thuộc và khi hệ lụy rất nhỏ còn bị che lấp bởi những khoa trương và trào lưu mang tính "thời thượng", chúng sẽ tạo thành thói quen. Cứ tập tạ là phải dùng whey protein cũng dần trở thành một xu hướng, một thói quen đang dần bị đẩy lên thành ưu việt và theo trend.
Nhất là khi nhiều công ty có mục tiêu ưu tiên hàng đầu là lợi nhuận đã tìm mọi cách để nhét hàng tá hũ supplement vào tất cả các hoạt động trong đời sống hàng ngày ngày càng tạo áp lực lên sức khỏe của chúng ta, sự phụ thuộc này càng trở nên hiện hữu. Một điều khá rõ ràng rằng chỉ mới cách đây mấy chục năm, ông bà của chúng ta chẳng cần dùng bất cứ loại thực phẩm bổ sung nào ngoài chuyện nhét đủ ngày ba bữa cơm vào trong bụng nhưng vẫn có được sức khỏe và tinh thần chiến đấu cực kì mạnh mẽ.
Cũng giống như Mạng Xã hội, thuốc lá, hay rượu bia...thói quen xấu sẽ dễ nghe hơn, dễ chịu hơn hai từ "con nghiện" đối với xã hội nhưng hãy nhớ rằng sức khỏe và hình thể của bạn chỉ có một và xã hội chẳng ai phải quan tâm đến ngoại trừ chính bạn.
3. Supplements có thể chứa chất có hại
Năm 2019 6 cá nhân và 2 công ty supplements nổi đình đám tại California là Blackstones Lab và Ventech Lab bị cáo buộc và điều tra bởi FDA, Tòa án Bang Florida và các bên liên quan do bán và phân phối các sản phẩm supplement có chứa nhiều chất cấm, steroids... Bản án này được thụ lý bởi bồi thẩm đoàn liên bang với mức trừng phạt lên tới 5 năm tù giam cùng khoản tiền phạt 250,000 USD. Cũng trong năm này hai công ty Supplement khác là USPLabs và Enhanced Athlete cũng phải nhận những cáo trạng và điều tra tương tự khi sản phẩm của họ chứa các chất gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng người dùng. (Link tại đây và tại đây).
Trước đó, nhiều người hẳn cũng quen thuộc với các cuộc điều tra và kết án của Prime Nutrition, Young Living khi quảng cáo thành phần không rõ ràng. Trường hợp tệ hại và bê bối nhất là sản phẩm đình đám Airborne của hãng dược Johnson Johnson được tạo ra bởi một giáo viên lớp hai đang nghiên cứu về những lợi ích của thảo dược trong Tây Y. Vụ án này sau đó đã được giải quyết êm đẹp năm 2008 với số tiền án phạt lên tới 23 triệu đô la Mỹ.
Còn theo một bài review tổng hợp nhiều nghiên cứu food supplements hỗ trợ các bệnh lý liên quan đến lão hóa trong thời gian 2 thập kỷ gần đây của PUDMED.GOV, kho dữ liệu khoa học sức khỏe và y sinh lớn nhất thuộc Viện Y Tế quốc gia Hoa Kỳ, đã cho thấy một thực tế rằng trong nhiều loại Food Supplements tỷ lệ chứa những chất ô nhiễm độc hại là cần xem xét. Các chất ô nhiễm độc hại có thể tồn tại trong supplement là các chất kim loại độc (thủy ngân, asen, chì...), dư lượng thuốc trừ sâu, độc tố (mycotoxins, cyanotoxins), dioxins và PCBs (Vincent cũng không biết về chất này). (Link bài review: Contaminants: a dark side of food supplements?) .
Vậy lối thoát nào cho chúng ta ?
Như đã nói nhiều lần, quan điểm cá nhân của Vincent không phản đối việc dùng supplement hay có ác cảm nào với thế giới supplement. Bản thân supplement không có lỗi và mục đích sinh ra của supplement vốn hữu ích và tốt đẹp. Cuộc sống hiện đại với nhiều tác nhân ô nhiễm gây hại từ bên trong đến bên ngoài cơ thể của chúng ta, giá trị của supplement là cần ghi nhận. Tuy nhiên, những mặt tối hay sự thật về chúng cũng vậy, cần được làm sáng tỏ.
Một tín hiệu vô cùng lạc quan rằng ngày càng có nhiều các đơn vị, tổ chức như NSF, USP... đứng ra làm các cuộc nghiên cứu để chứng nhận tính chân thực và chất lượng của các loại supplements. Thêm vào đó là hàng nghìn, hàng nghìn bài review, nghiên cứu từ các cá nhân có chuyên môn hay yêu thích nghiên cứu về sức khỏe cảm thấy cần góp tiếng nói của mình cho cộng đồng.
Thay vì cứ mù quáng tin vào những dòng quảng cáo, hãy tìm đến những sản phẩm được chứng nhận, review bởi các bên thứ ba. Đơn giản hơn, không khó để research số điểm đánh giá hay các bài review trên bất cứ trang bán supplement nào. Bạn cũng có thể tìm kiếm danh sách GMP Validation dành cho các nhà sản xuất supplement uy tín và chất lượng.
Ở khía cạnh sản phẩm, các dòng "food based supplement" hay organic supplement đang ngày càng được phổ biến rộng rãi. Nhưng bạn cũng nên cẩn trọng về tính xác thực trong việc ghi dòng "food based" hay "organic" vào nhãn sản phẩm. Và điều cốt lõi vẫn nằm ở sự "thông tuệ" của người dùng. Khi người dùng có kiến thức hơn, các công ty supplement đều phải cẩn trọng trong bất kì tuyên bố hay quảng cáo nào về sản phẩm của mình. Còn cách đơn giản và hữu hiệu hơn nữa, không dùng theo xu hướng và luôn ghi nhớ rằng, supplement không thể thay thế thực phẩm.
Cuối cùng, như câu tagline của blog series "What Supp ?" này "Understanding before Taking !", bạn hãy cân nhắc trước khi nạp bất kì thứ gì vào người mình.
Comments