Xem thêm video này để hiểu Anabolic Steroids là gì ? Nguyên lý, tác dụng, tác hại ? Bài viết này sẽ tập trung vào một thực tế của thế giới thể hình và Anabolic Androgenic Steroids (AAS). Thực tế đó có thể đen tối, có thể nhiều người không thích đối mặt và tìm cách giấu diếm nhưng nó vẫn là một thực tế chứ không phải một lý thuyết hay giả định.
Disclaimer: Bài viết không đưa ra định kiến về những người sử dụng AAS hay bộ môn thể hình và bản thân tác giả cũng đồng ý rằng, việc sử dụng AAS nguy hiểm đến mức nào còn tùy thuộc vào từng loại, từng protocol, cho từng người cụ thể. Tuy nhiên, những thông tin cảnh báo chung để người quan tâm có sự thận trọng là cần thiết. Bài viết cũng sử dụng steroids chung cho AAS cho mục đích này.
"Không ai hiểu rõ về nó" là câu kết luận của hàng loạt bác sĩ trong bộ phim tài liệu mới nhất của kênh Generation Iron "Natty 4 Life" nhằm làm sáng tỏ những sự hiểu lầm xoay quanh việc sử dụng steroids. Bộ phim này cũng khẳng định lại một sự thật, thể hình hiện đại gắn liền với steroids và trở thành một lifestyle "cực đoan" nhất về mặt sử dụng những sản phẩm này. Tất nhiên bộ phim cũng đề cập tới chuyện sử dụng steroids không chỉ dừng lại ở thể hình. Và năm 2021, Andy Haman là tên tuổi pro-bodybuilder mới nhất sau một biến chứng về phổi điền tên mình vào danh sách tử vong. Tuy nhiên không như trường hợp của Luke Sandow ra đi vào năm 2020 khi mới 31 tuổi, thế giới thể hình dường như đã thôi không tranh cãi về chuyện cái chết đến trực tiếp hay gián tiếp từ steroids nữa. Ở vào tuổi 55, sự ra đi của Andy Haman được các fan cảm thán "Thể hình lại mang đi một người đàn ông nữa !" ("Another man who bodybuilding have taken away").
Tất nhiên vẫn còn rất nhiều vdv thể hình ngoan cố hay các tay buôn "chất cấm" ra sức bảo vệ cho steroids, thứ giúp họ kiếm cơm nhưng có một thực tế rằng dường như lứa tuổi U50 đang trở thành một giới hạn của các vận động viên thể hình chuyên nghiệp. Vậy tại sao Arnold vẫn khỏe mạnh vào lứa tuổi 73 ? Thưa với bạn rằng, Arnold không hề khỏe mạnh và từng trải qua 3 cuộc phẫu thuật tim cùng rất nhiều vấn đề kéo theo. Và với một minh tinh màn bạc sở hữu gia tài 300tr USD đi kèm đội ngũ y bác sĩ luôn theo sát, việc trưng diện ra một hình ảnh khỏe mạnh không khó. Và tất nhiên, Arnold không phải quái vật thể hình và đã nghỉ thi đấu Mr Olympia từ năm 1975, lúc ông mới có 31 tuổi. Năm 1980 Arnold có quay lại Mr Olympia nhưng đó chỉ là một sự nhân tiện lúc đang chuẩn bị cho vai diễn với ý đồ kinh doanh tên tuổi.
Mặt khác, một số người vẫn có thể đưa ra cho bạn những lập luận như "dùng ít không sao, vdv thể hình lạm dụng mới gây hại lớn" nhưng cũng như điếu thuốc lá có hại, ít là bao nhiêu và nhiều là bao nhiêu ? Hãy nhớ tới trường hợp cái chết Zyzz, Aziz Shavershian và huyền thoại sáu múi của trào lưu Fitness online, người không cần tới cơ bắp đồ sộ. Hay mới đây trong năm 2020, Naved Jamil Khan, một vận động viên thể hình trẻ mới 23 tuổi tới từ Ấn Độ cũng ra đi với hai từ kết luận "dùng steroids quá nhiều". Với hai ví dụ trên, ở hạng cân nhỏ bé của họ, hai từ "quá nhiều" dường như đang bị dùng một cách vô cùng mơ hồ. Hãy cẩn trọng với định lượng.
Tại sao tất cả các bác sĩ, chuyên gia sức khỏe và thậm chí tất cả các vdv thừa nhận mình dùng steroids đều cảnh báo về tác hại của nó ? Và tại sao việc buôn bán steroids là phạm pháp ở nhiều quốc gia dù thực ra điều này có thể làm tồi tệ thêm khi nảy sinh tình trạng dùng steroids được sản xuất tại các hầm chứa ô tô hay một bãi hoang nào đấy ?
"Khi bạn dùng steroids, cơ bắp tăng lên và mọi thứ khác cũng tăng lên theo". Dallas Mc Carver chết ở tuổi 26 với trái tim gấp 3 bình thường, Rich Piana là gấp 2 và Andreas Muntzer cả tim và thận đều "trương phồng" lên so với một người bình thường. Còn tất nhiên nhiều thành phần ngu dốt bướng bỉnh sẽ nói: "tại mấy ông ấy có bệnh bẩm sinh từ trước !". Có thể đúng, nhưng làm sao để biết trước được khi những bệnh lý trên vốn ẩn đâu đó chỉ có lúc chết rồi mới được khám nghiệm ra ? Khi steroids làm những tiềm ẩn về bệnh do di truyền trở thành căn bệnh thực thụ và tồi tệ hơn, tai ác hơn, nó có vô tội không ?
Và câu hỏi quan trọng hơn rằng, những người vốn có lịch sử gia đình có bệnh tiềm ẩn sẽ không phải chết sớm hơn nếu không dùng steroids, bạn còn nghĩ nó là một lựa chọn tốt nữa hay không ?
Sự thực là, nếu bắt các chuyên gia hay fan cứng của thể hình kể ra một pro-bodybuilder ở độ tuổi 50 - 60 nhưng không có bất kì vấn đề nào về tim mạch, gan thận sẽ rất khó, nếu không muốn nói không thể, tìm ra một cái tên.
Tỷ lệ tử vong ở những người sử dụng steroids
Không chỉ ở thể hình, theo báo cáo vào năm 2014 của Thư viện Khoa học Công cộng Mỹ, dựa trên điều tra tỷ lệ tử vong ở các đô vật chuyên nghiệp đang hoạt động, dữ liệu được thu thập từ năm 1985 đến năm 2011 đã chứng minh rằng các đô vật có nguy cơ tử vong cao hơn gấp 3 đến 4 lần so với dân số chung trong độ tuổi từ 30 đến 50 (Link 1). Và tất nhiên các đô vật ở đây cũng dùng "những thứ mà ai cũng biết là gì đấy" ở mức gọi là "nhẹ đô" không "quá nhiều" khi so với các pro-bodybuilder. Một nghiên cứu năm 2018 trên 545 người đàn ông dùng steroid tại Đan Mạch cũng cho thấy tỷ lệ tử vong cao gấp 3 lần (Link 2). (Link 3).
Một đánh giá tổng hợp năm 2010 dựa trên dữ liệu từ 49 nghiên cứu với 1,467 vận động viên cho thấy nguyên nhân quan trọng dẫn tới tử vong của những người sử dụng steroid là các bệnh về tim mạch. Trích dịch nguyên văn:
"Tỷ lệ tử vong ở những người lạm dụng AAS cao hơn đáng kể so với những vận động viên không lạm dụng. Trong một nghiên cứu thuần tập trường hợp hồi cứu gồm 248 người sử dụng AAS và 1.215 đối chứng (tuổi trung bình là 23 tuổi), 12 người sử dụng AAS đã chết trong thời gian nghiên cứu, (Link 4) người đưa ra tỷ lệ tử vong chuẩn là 20,43 (khoảng tin cậy 95% 10,56 đến 35,70). Trong số 1.215 vận động viên không lạm dụng AAS, 22 vận động viên đã chết trong thời gian nghiên cứu, dẫn đến tỷ lệ tử vong chuẩn là 6,02 (khoảng tin cậy 95% 3,77 đến 9,12). Mặc dù rất khó xác định nguyên nhân chính xác của cái chết, nhưng một nghiên cứu khám nghiệm tử thi của những người lạm dụng AAS người da trắng (từ 20 đến 45 tuổi) gợi ý bệnh lý tim nguyên phát ở 1/3 (Link 5) trong khi một nghiên cứu bệnh chứng gần đây (Link 6), (Link 7) cho thấy nguyên nhân tim ở 2/3 trường hợp tử vong, với những người khác được cho là do tự tử, hôn mê gan, và bệnh ác tính. Nhiều cơ chế đã được đề xuất để giải thích các biến cố tim mạch có thể xảy ra của AAS."
Tất nhiên bài đánh giá này chỉ xét thực tế phân tích được còn không thể đánh giá hết các khả năng và mối nguy sức khỏe từ việc dùng AAS. Ngoài tử vong những bệnh lý tim mạch khác đi kèm với việc sử dụng steroid tăng nguy cơ sức khỏe và chết sớm lên rất nhiều lần (Link 8).
Thống kê năm 2014 dựa trên 271 nghiên cứu cho thấy 1/15 người đàn ông từng dùng steroid (Link 9) và con số này chắc chắn sẽ ra tăng. Một nghiên cứu năm 2017 tại Brazil cho thấy nguy cơ bị xơ vữa động mạch của những người sử dụng steroids tăng cao (Link 10). Nhiều nghiên cứu cũng đưa ra các bằng chứng về việc steroids tăng nguy cơ phì đại tâm thất trái (Link 11), nhồi máu cơ tim (Link 12), dẫn đến tăng nguy cơ tử vong. Theo các báo cáo thu thập được một cách có hệ thống, 19 ca tử vong do steroids đã được ghi nhận từ năm 1990-2012 (Link 13) và những ca chết đột tử ngày càng gia tăng trong những năm gần đây (Link 14) (Link 15). Tuy nhiên những thống kê trên chỉ bao gồm những ca tử vong được khám nghiệm và báo cáo pháp y, còn thực tế con số sẽ lớn hơn rất nhiều.
Steroids và những vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác
Một phân tích tổng hợp (meta-analysis) năm 2017 với 33 nghiên cứu cho kết luận rằng steroids có thể gây ra tổn hại nặng nề đến hệ thống sinh dục và khả năng sinh sản của nam giới (Link 17).
Nhiều phân tích đánh giá có hệ thống cho thấy Steroids còn gây ra trầm cảm và hội chứng ám ảnh ngoại hình Bigorexia (Link 18) (Link 19) (Link 20) dẫn tới việc ngày càng lấn sâu vào lạm dụng. Khi đó, các hội chứng tâm thần càng tăng lên và vòng lặp “lạm dụng->tăng ức chế->lạm dụng hơn” sẽ diễn ra. Với các vđv trẻ, khi bị ám ảnh này, khả năng dùng steroids càng tăng cao bất chấp nguy hiểm (Link 21).
Theo một đánh giá có hệ thống tổng hợp tất cả những bài báo được xuất bản từ năm 1950 - 2017, Steroids có thể gây ra các bệnh mãn tính và cấp tính ở thận (Link 22). Ở thận AAS cũng tạo ra nguy cơ bệnh xơ vữa cầu thận phân đoạn khu trú (FSGS) (Link 23). Andreas Munzer, vdv thể hình nổi tiếng với số %body fat cực thấp quanh năm là người qua đời đột ngột vì suy thận. Ở gan, steroids có thể gây ra các tổn thương mãn tính, viêm gan, ung thư gan (Link 24) (Link 25). Việc sử dụng steroids cũng có thể tăng tốc độ lão hóa của não bộ một cách nghiêm trọng(Link 26).
Trên đây chỉ là những bệnh có nguy cơ tử vong cao. Thên vào đó là tác dụng phụ khác của steroids như làm tăng khả năng vô sinh, tăng nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt và tỷ lệ tăng sinh các khối u...Tất cả tạo thành một bản án vô hình tác động lên tâm lý của người sử dụng mỗi ngày. Và bản án này cũng tăng nặng lên qua thời gian sử dụng. Nên nhớ rằng, áp lực căng thẳng chính là một sát thủ vô hình.
Năm 2007, Chris Benoit, một tượng đài đô vật nổi tiếng đến từ Canada kết thúc sự nghiệp hơn 22 năm danh giá với 22 chức vô địch của mình bằng cách không thể nào tồi tệ hơn khi tự tử sau khi giết chết vợ và đứa con trai 7 tuổi của mình. Khám nghiệm và điều tra cho thấy vận động viên này có sử dụng steroid ngay cả khi trước khi tự tử. Nghiên cứu sau đó cho thấy Chris Benoit bị chấn thương não mãn tính với những tổn thương não bộ kết hợp với áp lực từ cuộc sống gây ra trầm cảm và có thể đã tạo thành "Roid Rage", cơn điên từ steroid, dẫn tới quyết định khủng khiếp trên.
Cách nào ngăn chặn việc sử dụng steroids ?
Vấn đề là, biết trước nguy hiểm nhưng Steroids vẫn sẽ ngày càng phổ biến. Trong bài viết về lịch sử Doping, Vincent cũng đã đề cập qua Goldman Dilemma cho thấy các vận động viên sẵn sàng đánh đổi sức khỏe để có được thành tích chiến thắng. Và với những người trẻ, không chỉ nam giới, nhu cầu sở hữu sự vượt trội về ngoại hình lấn át cả những nguy cơ chết sớm (Link 27).
Thể hình là môn trao giải cho sự cực đoan về mặt cơ bắp chứ không trao giải cho sức khỏe tổng thể, nên việc lựa chọn của các vận động viên là có thể hiểu được. Tuy nhiên lựa chọn cá nhân dù đúng dù sai cũng không thay đổi được một chuyện khi quyết định sử dụng steroids cũng giống như kí một giao kèo tử thần vậy. Và thực tế những cái tên nổi bật được ghi vào trong danh sách tử vong nếu nói về hiểu biết và trình độ nhận thức, chắc chẳn các bạn trẻ đang hăng máu với "cái đầu nóng" chẳng thể sánh bằng.
Danh sách tử vong các vận động viên tử vong cứ kéo dài thêm. Và tất nhiên, do nhiều nguyên do, không phải cái chết nào cũng được báo cáo đầy đủ. Con số thực tế có thể lớn hơn những gì các nhà khoa học nắm được.
Và không chỉ ở thể hình, như những nghiên cứu đã dẫn ra ở trên, steroid xuất hiện khắp mọi nơi từ sân bóng bầu dục tại các trường trung học cho tới các giải đấu vật lẫn các đại hội âm nhạc bãi biển khắp mọi nơi (Cảm ơn Jeff Seid và Zyzz !). Đài BBC Anh đã từng làm nhiều bộ phim tài liệu mang tên "Steroids Nation" hay như Men's Health UK với series về nạn dịch steroids ở xứ sở sương mù. Và dù được cảnh báo, số lượng người trẻ tuổi dùng AAS ngày càng gia tăng và không chỉ giới hạn ở những người chơi bộ môn thể hình hay các môn thể thao sức mạnh (Link 16).
Năm 2004, theo thống kê tại Mỹ có tới hơn 1 triệu người sử dụng steroid (Link 28). Còn ở thời điểm hiện tại, con số đó đã tăng lên 3-4 triệu người (Link 29).
Chỉ dùng để thi đấu thể hình mới nguy hiểm ư ? Hãy hỏi những cái tên như Zyzz, Chris Benoit, Odanis Mena...hoặc xem bộ phim tài liệu Extreme UK: Dying for Six Packs bạn sẽ có thêm những cái tên để tham khảo.
Vậy có giải pháp nào hay không ?
Giải pháp tốt nhất là không sử dụng AAS. Còn cho tới hiện tại, những nỗ lực để tìm ra một loại sản phẩm thay thế cho steroids vẫn chưa thành công. Thậm chí những sản phẩm như SARMS, một thử nghiệm của cố gắng này lại tạo ra nhiều nguy hại hơn khi luôn có những đơn vị đặt lợi nhuận lên trên sức khỏe. Những sản phẩm chưa được cấp phép sử dụng ở người vẫn được bày bán công khai ở khắp mọi nơi trên internet. Chỉ cần vài cú click chuột, bạn sẽ có thể mua được chúng. (Xem thêm: Sarm Made in China ?)
Ngay cả với những sản phẩm TPBS hợp pháp như TPBS tăng Testosterone (T-Booster), Fat-Burner còn tạo ra những nguy cơ tử vong huống chi một sản phẩm vẫn còn chưa được phép thử nghiệm trên người. Tất nhiên những cảnh báo không thể làm vừa lòng những cái đầu nóng bướng bỉnh và nổi loạn.
(Xem Playlist các video về PED trên kênh YT tại đây)
Cuối cùng, cũng phải nhắc lại rằng, bài viết này đưa ra một thực tế. Còn với mỗi cá nhân, sự lựa chọn thuộc về quyền của bạn và không ai có quyền can thiệp. Hãy cẩn trọng suy xét giữa lợi ích và hi sinh cùng tìm hiểu thêm những kiến thức hữu ích.
Comentários